Een korte focus op de actualiteit

Filmblok: Human Rights Shorts

Dit jaar viert Nederland 75 jaar vrijheid. Wat begon als een golf van bevrijding in 1944, eindigde met capitulatie van Duitsland en bevrijding op 5 mei 1945. En nu zien we Nederland als een vrije democratische rechtstaat, waarin vrijheid floreert. Maar wat betekent dit eigenlijk voor ons vrijheidsbegrip? Wat is vrijheid en wat betekent het om wel of niet vrij te zijn?

In dit filmblok, samengesteld in samenwerking met Movies that Matter, benaderen we het begrip vrijheid vanuit verschillende perspectieven. We worden teruggebracht naar het einde van de oorlog, we zien de invloed van oorlog op kinderen en we zien wat er gebeurt als de politie het niet zo nauw neemt met het bewaken van vrijheid. Maar bovenal toont het programma dat we vrijheid niet als vanzelfsprekend moeten zien.

Disgraced (Raymon Hilkman, 2019):

Filmblok: Stand Your Ground

In de jaarlijkse terugblik schreef het NRC dat in 2019 vaker dan ooit werd gedemonstreerd: “Wereldwijd sprak jong en oud zich uit tegen klimaatverandering, corruptie en geweld, of voor autonomie en veiligheid.” In Hongkong is het al bijna een jaar onrustig, in Zuid-Amerika gingen mensen in Bolivia, Chili, Ecuador, Peru, en Argentinië de barricade op en in Libanon werd gedemonstreerd tegen de regering van premier Saad Hariri. In Algerije en Soedan werd gedemonstreerd tegen de president en gestreden voor democratie.

Maar ook in Nederland laat men zich horen. Boeren en bouwers protesteerden tegen de nieuwe regels rondom de uitstoot van stikstof en docenten staakten hun werkzaamheden. De Dam en het Malieveld stonden meerdere keren vol met mensen die demonstreerden voor het klimaat, en voor én tegen zwarte piet. En al deze voorbeelden zijn slechts het topje van de smeltende ijsberg.

Maar dit zijn de mensen die de moed hebben zich uit te spreken, die standhouden en weten dat het soms nodig is te rebelleren om verandering te forceren. Voor het filmblok ‘Stand Your Ground’ hebben we films geselecteerd waarin verschillende vormen van activisme en maatschappelijke ongehoorzaamheid getoond worden. In dit filmblok zie je hoe mensen in actie komen, soms uit liefde, soms uit passie, en soms uit noodzaak te veranderen wat veranderd moet worden.

1. #Ya; 2. Song Sparrow; 3. White Riot: London

Filmblok: Mi casa es mi casa

Wat betekent jouw nationale identiteit voor jou? Voel je je Nederlander en daarmee verbonden met de Nederlandse cultuur en gewoontes? En wat doet het met je als een niet-Nederlander, met een andere culturele achtergrond, een mening heeft over jouw cultuur of zich ergens door beledigd voelt? Is diegene welkom of alleen op jouw voorwaarden? Is het goed om van je land te houden, en wanneer slaat dit nationalisme om in xenofobie?

Aan de hand van vier films reflecteren we op deze begrippen. We zien in welke verschillende vormen ze tot uiting komen en waar ze vandaan (kunnen) komen. In de films My Country So Beautiful (Grzegorz Paprzycki, 2019) en VIKINGS VERSUS NEO-NAZIS (Nicholas Ahlmark, 2019) zie je de grote strijd tussen progressief links en opkomend nationalistisch rechts – beide kanten met goede bedoelingen en de overtuiging dat zij opkomen voor hun eigen principes en waarden. We proberen vat te krijgen op dat wat recentelijk wereldwijd steeds meer polariserend werkt: een gevoel van onrecht wanneer het ‘andere’ de overhand krijgt.

My Country So Beautiful:

Filmblok: Between the Rich and the Poor

Het gat tussen arm en rijk is bijna niet te vatten. Maar of je nu optimistisch of pessimistisch bent over kapitalisme, de staat van de wereldeconomie en de verdeling van rijkdom, er is veel kritiek op het gedrag van de allerrijksten. De wereld heeft urgente problemen op te lossen – met de klimaatcrisis als meest prangende – terwijl 1% bijna de helft van de rijkdom in de wereld bezit en weinig lijkt te geven om deze problemen. In de eerste week van het jaar circuleerden er social media berichten over hoe lang de rijksten in Nederland moesten werken voor een jaarinkomen aan minimumloon. Veel van hen hadden dit in eerste dagen van het jaar al verdiend.

In dit filmblok zoomen we in op de grenzen tussen arm, middenklasse en rijk. In vier films proberen we de emoties te laten zien die de verschillen in inkomen oproepen. De woede die hierboven wordt beschreven komt duidelijk aan bod in Kill the Rich (Alexander Kereklidis Turpin, 2018), maar de andere films laten een meer gelaagd spectrum zien van trots naar schaamte. Soms binnen één film: To Each Your Sarah (Kim Deok-Geun, 2019) laat de hele scope van beschaamdheid naar acceptatie van de situatie zien door neerwaartse mobiliteit in beeld te brengen. Eerst rijk zijn en dan arm worden, of andersom, brengt de menselijke kant van inkomensongelijkheid helder aan het licht.